Heb jij ook het idee dat Pasen vaak vanuit het niets opduikt?

Waarschijnlijk realiseer je je het niet, maar het Paasweekeinde valt elk jaar op een andere datum! Weliswaar ergens tussen 22 maart en 25 april, maar toch. Dit jaar valt Paaszondag op 1 april.

Omdat het een christelijke feestdag is, zou je een vaste datum verwachten – zoiets als met Kerst. Maar niets daarvan! Pasen wordt in werkelijkheid bepaald door de joodse kalender. Dit komt doordat in de Bijbel de dood, begrafenis en wederopstanding van Jezus Christus na het joodse Pesach plaatsvond en volgelingen het dan ook als zodanig wilden vieren.

Dit is een beetje een mijnenveld want de joodse kalender is gebaseerd op maancycli terwijl de christelijke cultuur op de zon stoelt. Een zogeheten zonnejaar duurt net iets langer dan 365 dagen, terwijl een zogeheten maanjaar om en nabij de 354 dagen telt.

Pesach verandert ook jaarlijks. Dit omdat het berekend wordt aan de hand van de eerste volle maan die volgt op iets dat naar de enigmatische naam ‘lente-equinox’ luistert. Dit is een dag in de lente waarin dag en nacht precies even lang zijn.

Volgens een artikel op ThoughtCo viel Pasen in de begintijd van de christelijke kerk op de eerste zondag direct na de lente-equinox. Om toch tot een wat meer gestandaardiseerd en werkbaarder systeem te komen draaiden astronomen in 1583 een tabel in elkaar waarin alle toekomstige volle manen werden ondergebracht. En wel op de 14e dag van de maand.

Sinds 1583 is de Pesach volle maan  van deze historische tabellen afgeleid en staat de eerste volle maan na 20 maart in de planning. Pasen is altijd op de zondag direct erna gevierd, dus correspondeert die datum niet meer met de stand van de maan.

Daarom kan de Pesach volle maan zomaar twee dagen afwijken van de werkelijke volle maan. En hierom kunnen de data variëren van 21 maart tot 18 april en valt Pasen tussen 22 maart en 25 april (in het westerse30 christendom dan).

Maart telt dit jaar maar liefst twee volle manen. De eerste was op 1 maart, de tweede zal op 31 maart vallen. De eerste zondag na die tweede maan valt op 1 april - en dat wordt dit jaar dus Paaszondag.

Er bestaat gelukkig een rekenmethode om de datum waarop Pasen valt uit te rekenen - tot aan het jaar 2199 toe! Dat werkt zo:

1. Deel het jaar door 19.

Bijvoorbeeld: 2018 : 19 = 106.21

2. Vermenigvuldig het getal voor de komma met 19. 

106 x 19 = 2014

3. Trek dat getal af van het jaar. 

2018 - 2014 = 4

4. Tel daar 1 bij op. 

4 + 1 = 5

5. Zoek dit getal op in onderstaande lijst (5), en Pasen valt op de eerste zondag na de gegeven datum. 

0 - Maart 27

1 - April 14

2 - April 3

3 - Maart 23

4 - April 11

5 - Maart 31

6 - April 18

7 - April 8

8 - Maart 28

9 - April 16

10 - April 5

11 - Maart 25

12 - April 13

13 - April 2

14 - Maart 22

Nummer 5 correspondeert met 31 maart, de zondag erna is 1 april. Paaszondag!

Maar voor wie dit een lastige oefening vindt of de tabel even niet bij zich heeft: je kunt ook gewoon...

...aan Google vragen wanneer Pasen valt.